W dniach 22-23 września br., Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych współorganizuje uroczystość upamiętnienia 80. rocznicy zbrodni w Ponarach oraz organizuje obchody 115. rocznicy akcji pod Bezdanami.
22 września szef UdSKiOR Jan Józef Kasprzyk weźmie udział w Uroczystościach Ponarskich, które zostaną zainaugurowane polową Mszą święta oraz modlitwą ekumeniczną w intencji wszystkich tych, którzy oddali życie za wolność Niepodległej – m. in. ok. 100 uczniów i studentów skupionych wokół Związku Wolnych Polaków. W tegorocznych uroczystościach udział weźmie polska delegacja w skład której wejdą prezesi największych stowarzyszeń i związków kombatanckich, działacze opozycji antykomunistycznej, przedstawiciele władz państwowych oraz duchowieństwa. W trakcie upamiętnienia minister Jan Józef Kasprzyk uhonoruje zasłużone osoby medalami „Pro Patria”. Planowane jest także przemówienie szefa UdSKiOR.
Tego samego dnia minister Kasprzyk będzie również uczestniczył w Konferencji Ponarskiej w Domu Kultury Polskiej w Wilnie.
Dzień później, 23 września br. polska delegacja na czele szefem UdSKiOR Janem Józefem Kasprzykiem nawiedzi Mauzoleum Matki i Serca Syna na wileńskiej Rossie gdzie spoczywa serce Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz ciało Jego matki. Tego samego dnia minister Kasprzyk uda się do Bezdan by tam upamiętnić jedną z najbardziej znanych akcji przeprowadzonych przez członków Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej w której bezpośredni udział wziął Marszałek Józef Piłsudski. W trakcie sobotniego wydarzenia na dworcu kolejowym w Bezdanach zostanie odsłonięta tablica upamiętniającą tę niezwykle istotną dla przygotowania Polaków do odzyskania Niepodległości operację. W Bezdanach minister uhonoruje zasłużone osoby medalami "Pro Bono Poloniae" i "Pro Patria"planowane jest przemówienie szefa UdSKiOR Jana Józefa Kasprzyka.
Po zakończonych uroczystościach polska delegacja złoży wieniec w Zułowie – miejscu urodzenia Marszałka.
— Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych wspólnie z weteranami walk o niepodległość i działaczami opozycji antykomunistycznej pragnie uczcić dwie niezwykle ważne dla polskiego doświadczenia historycznego rocznice: 115. rocznicę akcji pod Bezdanami i 80. rocznicę mordu na polskiej inteligencji w podwileńskich Ponarach. Akcja pod Bezdanami była największą akcją bojową PPS, dowodzoną przez Józefa Piłsudskiego w której wzięło udział czterech późniejszych premierów Niepodległej Polski: Józef Piłsudski, Walery Sławek, Aleksander Prystor i Tomasz Arciszewski. Celem akcji było pozyskanie funduszy na walkę zbrojną o odzyskanie niepodległości, które ściągnięte z polskiego społeczeństwa wywożono pociągiem do Petersburga. Brawurowa akcja miała miejsce 26 września 1908 r. na niewielkiej stacji kolejowej w Bezdanach przed Wilnem. Dzięki tym funduszom wykupywano także więźniów z kazamatów, drukowano materiały propagandowe i kupowano broń. Wszystko to było potrzebne, by przygotować Polaków do walki zbrojnej o odzyskanie Niepodległości. Akcją pod Bezdanami, która odbiła się szerokim echem na terenie imperium rosyjskiego Józefowi Piłsudskiemu udało się przełamać ducha niemocy, jaki zapanował po Powstaniu Styczniowym — mówi Jan Józef Kasprzyk.
Zdaniem szefa UdSKiOR Ponary to z kolei jedno z najtragiczniejszych miejsc w polskim doświadczeniu historycznym.
— W tym miejscu systemowo mordowani byli obywatele polscy żydowskiego pochodzenia, a później zgodnie z niemieckim planem polska inteligencja, czyli ci którzy stanowili dla okupanta niemieckiego największe zagrożenie. W Ponarach zginęło ponad 100 tys. osób. To jedna z największych masakr, jakiej dokonali Niemcy i kolaborujący z nimi Litwini na Kresach Wschodnich — dodaje minister Jan Józef Kasprzyk.
22 września 2023 r., Ponary, Wilno (Republika Litewska)
godz. 12:00 – Uroczystości Ponarskie
godz. 16:30 – Dom Kultury Polskiej, Naugarduko g. 76,
23 września 2023 r. Wilno, Bezdany, Zułów (Republika Litewska)
godz. 10:00 – Cmentarz na Rossie
godz. 12:00 – Bezdany
godz. 14:30 – Zułów
