Kartka z kalendarza

1946 – podczas obławy przeprowadzonej przez oddziały KBW, MO i UB pod Piotrówkiem na Mazowszu zginął legendarny dowódca oddziałów partyzanckich Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” na Lubelszczyźnie mjr Marian Bernaciak ps. „Orlik”.

2005 – z udziałem Prezydentów Polski i Ukrainy odbyło się we Lwowie otwarcie odbudowanego Cmentarza Obrońców Lwowa (Cmentarz Orląt), na którym pochowano blisko trzy tysiące obrońców Lwowa i Kresów Wschodnich w latach 1918-21. Cmentarz otwarty w 1921 r. był dewastowany od 1971 r. na polecenie władz sowieckich i zamieniony w wysypisko śmieci. Cmentarz był odbudowywany staraniem Polaków od 1989 r.

Kartka z kalendarza

1976 – rozpoczęły się protesty robotnicze w Radomiu, Ursusie i Płocku wywołane kilkudziesięcioprocentowymi podwyżkami cen żywności wprowadzonymi przez władze PRL. W Radomiu protestujący podpalili gmach Komitetu Wojewódzkiego PZPR. Milicja i Służba Bezpieczeństwa brutalnie spacyfikowała protesty, a do historii przeszły tzw. „ścieżki zdrowia”, czyli katowanie zatrzymanych przez ustawionych w szpaler milicjantów.

1986 – komunistyczny Sąd Wojskowy PRL skazał płk. Ryszarda Kuklińskiego na karę śmierci. 

Kartka z kalendarza

1914 – we Lwowie odbyły się uroczystości pogrzebowe członka Rządu Narodowego z Powstania Styczniowego Józefa Strzemieńczyka – Janowskiego. W pogrzebie uczestniczyły liczne pododdziały strzeleckie z Józefem Piłsudskim i Kazimierzem Sosnkowskim na czele. Podczas uroczystości na cmentarzu Piłsudski zwracając się do strzelców powiedział m.in. Twoja jutrzenka to błysk pioruna na jasnej chmurze. Twój grób bezimienny być może. Ty znajdziesz go w lesie nieznanym lub śmietniku więziennym – tak jak przed pół wiekiem oni znajdowali. Oni – ci nasi dziadowie, którym ten, kogo dziś chowamy, przewodził. Stoimy przez Rządem Narodowym, chłopcy – baczność!   

Kartka z kalendarza

1863 – upadek Powstania Styczniowego na Litwie, tłumionego bezwzględnie przez osławionego rosyjskiego gubernatora wileńskiego Murawiewa.

1914 – we Lwowie pod przewodnictwem Józefa Piłsudskiego odbył się zjazd oficerski Związków Strzeleckich, w którym wzięło udział 120 osób z kadry strzeleckiej. 

Kartka z kalendarza

1794 – masowe wieszanie zdrajców ojczyzny – tj. członków prorosyjskiej Konfederacji Targowickiej na Pl. Zamkowym przez lud Warszawy.

1914 – w Sarajewie zamordowany został przez serbskiego bojowca Gawriło Principa następca tronu Austro-Węgier arcyksiążę Franciszek Ferdynand, co zdynamizowało napiętą sytuację międzynarodową i stało się bezpośrednią przyczyną wybuchu międzynarodowego konfliktu zbrojnego (I wojna światowa).

1919 – w Wersalu Roman Dmowski i Ignacy Paderewski podpisali w imieniu Polski traktat pokojowy (Traktat Wersalski), który formalnie przywrócił Polskę na mapę Europy i stał się fundamentem nowego porządku w Europie lat 20. i 30.

1927 – na Wawel sprowadzono z Paryża prochy Juliusza Słowackiego. Podczas uroczystości Józef Piłsudski wypowiedział historyczne słowa: Są ludzie i są prace ludzkie, tak silne i tak potężne, że śmierć przezwyciężają, że  żyją i obcują między nami.

1956 – w Poznaniu wybuchły protesty robotnicze („Poznański Czerwiec”), które przekształciły się w masowe demonstracje o charakterze antykomunistycznym, krwawo stłumione przez wojsko, milicję i służby bezpieczeństwa. Zginął m.in. 13-letni Romek Strzałkowski oraz blisko 100 osób. Nazajutrz premier PRL Józef Cyrankiewicz w przemówieniu radiowym zapowiedział, że każda ręka podniesiona na władzę ludową będzie odrąbywana, co oznaczało zapowiedź krwawego tłumienia jakichkolwiek protestów społeczeństwa. 

Kartka z kalendarza

1912 – we Lwowie rozpoczął się dwutygodniowy kurs podoficerski Polskich Drużyn Strzeleckich we Lwowie.

1930 – w Krakowie odbył się tzw. Kongres Obrony Prawa i Wolności Ludu organizowany przez opozycyjne do rządów sanacji centrolewicowe ugrupowania polityczne.

1941 – w Nowym Jorku zmarł Ignacy Jan Paderewski (ur. 6 listopada 1860 r.), wybitny kompozytor i pianista, mąż stanu, premier RP w 1919 r., przewodniczący Rady Narodowej – polskiego Parlamentu na Uchodźstwie. 

Kartka z kalendarza

1893 – w Lasach Ponarskich na Wileńszczyźnie odbył się I Zjazd Polskiej Partii Socjalistycznej, na którym Józef Piłsudski został wybrany do władz partii, tj. Komitetu Robotniczego (później Centralnego Komitetu Robotniczego).

1915 – w trwającej do 2 lipca 1915 r. bitwie pod Tarłowem I Brygada Legionów Polskich zdobyła umocnione pozycje rosyjskie blokujące przeprawę przez Wisłę. W walkach wsławił się m.in. 5 Pułk Piechoty, nazywany odtąd „Zuchowatym”, którym dowodził Leon Berbecki.

1940 – gen. Stefan Rowecki ps. „Grot” objął dowództwo nad Związkiem Walki Zbrojnej.

1943 – aresztowanie przez Gestapo w Warszawie dowódcy Armii Krajowej gen. Stefana Roweckiego ps. „Grota”. Dowództwo nad AK przejął gen. Tadeusz Bór-Komorowski.

1946 – tzw. referendum ludowe („3 x Tak”) zorganizowane przez komunistów, w celu sprawdzenia poparcia w społeczeństwie. Wobec druzgocącej klęski, komuniści podali opinii publicznej sfałszowane wyniki.