16. Styczeń 2023 - 22. Styczeń 2023
|
Poniedziałek 16. Styczeń
|
-
Kartka z kalendarza
1919 – gen. Józef Dowbór-Muśnicki objął dowództwo nad wojskami polskimi w Wielkopolsce. Wybitny kompozytor i polityk Ignacy Jan Paderewski stanął na czele rządu polskiego jako Prezydent Rady Ministrów.
1919 – Komitet Narodowy Polski w Paryżu uznał Józefa Piłsudskiego za Tymczasowego Naczelnika Państwa i podporządkował się premierowi Ignacemu Paderewskiemu. Władze w Warszawie uznały Komitet za oficjalną reprezentację Polski na kongresie pokojowym w Paryżu.
1920 – Józef Piłsudski spotkał się w Belwederze z przedstawicielami Komitetu Narodowego Rosyjskiego: Borysem Sawinkowem i Nikołajem Czajkowskim. Podczas spotkania Piłsudski wyraził gotowość wspierania sił antybolszewickich w Rosji, pod warunkiem uznania przez nie niepodległości Litwy, Białorusi i Ukrainy. Poparł także ideę tworzenia w Polsce oddziałów rosyjskich, które wesprą Wojsko Polskie w walkach z bolszewikami.
1976 – najwyżsi stopniem oficerowie II RP (gen. bryg. Mieczysław Boruta-Spiechowicz, gen. bryg. Roman Abraham, gen. bryg. Jan Jagmin-Sadowski i płk dypl. Kazimierz Pluta-Czachowski) wybrali Ojca Eustachego Rakoczego – paulina z Jasnej Góry kapelanem wszystkich naszych formacji.
|
Wtorek 17. Styczeń
|
-
Kartka z kalendarza
1917 – Polska Organizacja Wojskowa podporządkowała się Tymczasowej Radzie Stanu, uznając ją za tymczasową formę rządu polskiego.
1920 – Wojsko Polskie Frontu Pomorskiego, dowodzone przez gen. Józefa Hallera, przekroczyło linię demarkacyjną pod Nieszawą, przejmując od Niemców przyznaną Polsce Traktatem Wersalskim część Pomorza. Gen. Haller w odezwie do żołnierzy pisał: Idziemy nad polskie morze – idziemy w kraj odwiecznie polski, wielokrotnie wydzierany nam przez wrogą siłę niemiecką. Winniście się czuć dumni i szczęśliwi, że waszym jest udziałem obejmować ten polski kraj, to Polskie Pomorze, te Kaszuby, to polskie morze.
1945 – do zrujnowanej przez Niemców Warszawy wkroczyły wojska sowieckie, które do tej pory stały bezczynnie na prawym brzegu Wisły, nie udzielając pomocy Powstaniu Warszawskiemu. Wydarzenie to propaganda komunistyczna próbowała nazywać „wyzwoleniem stolicy”.
|
Środa 18. Styczeń
|
-
Kartka z kalendarza
1919 – zainaugurował działalność Polski Czerwony Krzyż, pierwsza w odrodzonej Polsce organizacja humanitarna.
1920 – oddziały Wojska Polskiego weszły do opuszczonego przez oddziały niemieckie Torunia.
1924 – Prezydent Rzeczypospolitej Stanisław Wojciechowski wydał rozporządzenie powołujące do życia Generalną Dyrekcję Poczt i Telegrafów.
|
Czwartek 19. Styczeń
|
-
Kartka z kalendarza
1928 – w Warszawie ogłoszono deklarację programową Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem Józefa Piłsudskiego (BBWR), reprezentacji politycznej obozu piłsudczykowskiego zorganizowanej przez płk. Walerego Sławka. W deklaracji postulowano wzmocnienie roli władzy wykonawczej, walkę z „partyjniactwem”, naprawę gospodarki.
1945 – dowódca Armii Krajowej gen. Leopold Okulicki wydał rozkaz o rozwiązaniu AK, w którym napisał m.in. Dalszą swą pracę i działalność prowadźcie w duchu odzyskania pełnej niepodległości Państwa i ochrony ludności polskiej przed zagładą. Starajcie się być przewodnikami Narodu i realizatorami niepodległego Państwa Polskiego. W tym działaniu każdy z Was musi być dla siebie dowódcą. Wielu żołnierzy AK kontynuowało walkę z komunistami m.in. w strukturach Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, Narodowych Siłach Zbrojnych, Narodowej Organizacji Wojskowej, Konspiracyjnym Wojsku Polskim.
|
Piątek 20. Styczeń
|
-
Kartka z kalendarza
1661 – z inicjatywy króla Jana II Kazimierza Wazy otworzono we Lwowie Akademię Lwowską. 22 listopada 1919 r. rząd RP nadał uczelni nazwę Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie. Był to jeden z najlepszych ośrodków naukowych i akademickich w okresie międzywojennym w Europie Środkowo-Wschodniej.
1924 – rozporządzeniem Prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego wprowadzona została w miejsce marki polskiej nowa jednostka monetarna – złoty polski oraz powołany został bank emisyjny o nazwie Bank Polski. Był to jeden z elementów gruntownej reformy gospodarczej, przygotowanej przez wybitnego ekonomistę, premiera rządu RP prof. Władysława Grabskiego.
|
Sobota 21. Styczeń
|
-
Kartka z kalendarza
1919 – w przededniu rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego, Naczelny Wódz Józef Piłsudski wydał rozkaz, nadający wszystkim weteranom powstania prawa żołnierzy Wojska Polskiego, w tym przywilej noszenia galowych mundurów w dni uroczyste. W rozkazie Piłsudski stwierdzał m.in. Dla nas, żołnierzy wolnej Polski, powstańcy 1863 r. są i pozostaną ostatnimi żołnierzami Polski, walczącej o swą swobodę, pozostaną wzorem wielu cnót żołnierskich, które naśladować będziemy.
1983 – w Krakowie zmarł płk Józef Herzog (ur. 16 marca 1901 r.), legionista, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, obrońca Modlina w 1939 r., jeniec oflagów niemieckich i więzień komunistycznych kazamatów, popularyzator pamięci o Marszałku Piłsudskim, inicjator odnowy niszczonej przez komunistów Krypty pod Wieżą Srebrnych Dzwonów na Wawelu i zdewastowanego Kopca Józefa Piłsudskiego w Krakowie, współorganizator odrodzonych w 1981 r. Marszów Szlakiem I Kompanii Kadrowej.
1989 – tzw. „nieznani sprawcy” brutalnie zamordowali kapelana rodzin katyńskich i opozycji niepodległościowej, proboszcza parafii św. Karola Boromeusza na Powązkach ks. Stefana Niedzielaka.
|
Niedziela 22. Styczeń
|
-
Kartka z kalendarza
1863 – wybuch Powstania Styczniowego, ostatniego w XIX w. niepodległościowego zrywu skierowanego przeciwko rosyjskiemu zaborcy. W Warszawie ukonstytuował się Rząd Narodowy, który wydał Manifest wzywający Polaków do walki przeciwko rządowi najezdniczemu. W Manifeście zadekretowano wolność i równość wszystkich obywateli. Powstanie trwało 14 miesięcy i miało charakter wojny partyzanckiej, w której ogółem wzięło udział ponad 100 tysięcy żołnierzy, głównie z kręgów szlachty, ziemiaństwa i inteligencji. Klęska powstania przyniosła niespotykane wcześniej w dziejach represje ze strony zaborcy: tysiące wyroków śmierci, wywózki na Sybir, katorgę, kontrybucje, więzienia.
1913 – w 50. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego odbyły się we Lwowie wielotysięczne manifestacje patriotyczne, w których wzięli udział strzelcy, a także członkowie Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół”. W ratuszu miejskim Józef Piłsudski wygłosił wykład o powstaniu, a następnie złożono kwiaty na mogiłach powstańczych na Cmentarzu Łyczakowskim. Po raz pierwszy ulicami miasta przeszła kilkutysięczna defilada ubranych w szare mundury i maciejówki strzelców, którą poprowadził Józef Piłsudski.
1914 – w rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego we Lwowie i Krakowie odbyły się nocne ćwiczenia polowe, w których wzięli udział członkowie Związku Strzeleckiego, Polskich Drużyn Strzeleckich oraz Polowych Drużyn Sokolich.
1917 – Prezydent USA Woodrow Wilson przedstawił w orędziu do Senatu Stanów Zjednoczonych propozycje pokojowe, zawierające m.in. konieczność odbudowania niepodległego państwa polskiego.
1920 – w Warszawie powołano Kapitułę Orderu Wojennego Virtuti Militari, na której czele stanął Józef Piłsudski. Na Placu Saskim wręczono pierwsze odznaczania (m.in. gen. Józefowi Hallerowi, gen. Edwardowi Śmigłemu-Rydzowi, gen. Wacławowi Iwaszkiewiczowi, gen. Franciszkowi Latinikowi, płk. Ludwikowi Kmicic-Skrzyńskiemu).
|