W Muzeum Niepodległości w Warszawie, przy wsparciu Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, 9 grudnia 2016 r. odbyła się konferencja „Kampania północno-afrykańska 1940–1942. Obrona Tobruku”. Wziął w niej udział p.o. Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk, który objął konferencję honorowym patronatem.

Polska perspektywa kampanii w Północnej Afryce jest prosta i wiąże się z dążeniem Polaków do niepodległości utraconej w 1939 roku w wyniku agresji niemieckiej i sowieckiej. Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich pod dowództwem generała Stanisława Kopańskiego walczyła o wolność. Daleko od kraju, bo przecież takie są nasze polskie losy, ale walczyła o jego wolność swego kraju i taki był jej główny cel. Ale jednocześnie jest też perspektywa szersza, w której Polacy także mają swoje miejsce, która pokazuje, ze wtedy w 1940, a zwłaszcza 1941 roku, doszło w Północnej Afryce do starcia dobra ze złem. Wówczas alianci opowiedzieli się po stronie dobra przeciwko złu, które wówczas uosabiały narodowosocjalistyczne Niemcy – III Rzesza. Jest jednak jedna rzecz, która bitwę o Tobruk wyróżnia mimo wszystko z tego starcia dobra ze złem. To była chyba ostatnia w II wojnie światowej kampania w gruncie rzeczy rycerska. Bo obie strony tego konfliktu, to przyznać należy, walczyły tak, jak kiedyś ścierali się ze sobą rycerze mający swoje racje, będący przedstawicielami państw toczących spór, wojnę traktujący jako swojego rodzaju sztukę, ale po rycersku ze sobą walczący. To była moim zdaniem ostatnia tego typu kampania w czasie II wojny światowej, jeśli nie pierwsza i zarazem ostatnia. Pamięć, pamięć historyczna, powinna zawsze być fundamentem budowania współczesności. Wszelkie przedsięwzięcia służące przywracaniu i porządkowaniu tej pamięci, tak jak ta konferencja, służą temu byśmy z historii potrafili wyciągać wnioski na współczesność i na przyszłość. Współczesności w oderwaniu od przyszłości budować nie można, zwłaszcza w relacjach międzynarodowych. W historii bowiem tkwią odpowiedzi na pytania: jak nie czynić współcześnie i w przyszłości. Historia powinna dla nas wszystkich być nauczycielką – mówił otwierając konferencję p.o. Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk.

Podczas konferencji jej uczestnicy mogli wysłuchać referatów profesor Zbigniewa Wawra, profesora Tadeusza Kondrackiego, doktora Jirziego Plachý z Czech i profesora Joachima Taubera z Niemiec.

Sympozjum zostało organizowane przez Muzeum Niepodległości oraz samorząd województwa mazowieckiego. To pierwsze spotkanie z cyklu konferencji dotyczących Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w czasie drugiej wojny światowej.