Na Zamku Królewskim w Warszawie 21 grudnia br. uroczyście otwarto nową ekspozycję stałą „Pokoje Prezydentów II RP i Władz na Uchodźstwie”. Zwiedzający będą mogli zobaczyć gabinet prezydenta Ignacego Mościckiego oraz gabinet polskich prezydentów rezydujących po II wojnie światowej na obczyźnie. W wydarzeniu udział wziął szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk.
Na ekspozycję składają się dwa pokoje przylegające bezpośrednio do jednego z najważniejszych wnętrz zamkowych – Sali Senatorskiej. W gabinecie polskich władz na uchodźstwie znalazły się m.in. oryginalne przedmioty przekazane z londyńskiej siedziby władz, w tym krucyfiks, na który przysięgali wszyscy prezydenci Rzeczpospolitej Polskiej rezydujący najpierw we Francji, a potem w Wielkiej Brytanii.
Podczas uroczystości, w której udział wzięli m.in. przedstawiciele władz i instytucji państwowych, zastępca szefa Kancelarii Prezydenta RP Piotr Ćwik uhonorował zasłużonych pracowników Zamku królewskiego Medalami Stulecia Odzyskanej Niepodległości.
Jan Józef Kasprzyk podkreślił, że historia polskich władz na uchodźstwie jest wciąż zbyt słabo znana w polskim społeczeństwie:
– Tą ekspozycją, którą dziś zainaugurujemy, do krwioobiegu narodowej pamięci przywracana jest zarówno historia Zamku Królewskiego z czasów, gdy był siedzibą prezydenta Rzeczpospolitej, jak i historia polskich władz rezydujących najpierw we Francji, a potem w Londynie: władz Polski niepodległej i wolnej. Przez cały okres od 1939 roku, aż po rok 1990 władze Rzeczpospolitej w Wielkiej Brytanii były dla Polaków punktem odniesienia: najpierw dla tych, którzy o wolność Ojczyzny walczyli tutaj, w kraju, w czasie II wojny światowej i bezpośrednio po jej zakończeniu, a później również dla tych, którzy o to samo walczyli już w sposób bezorężny – powiedział szef UdSKiOR.
– Tam, w Londynie, był skrawek wolnej Polski, uosabiany przez tak znamienite postaci jak Władysław Raczkiewicz, August Zaleski, Stanisław Ostrowski, Edward Raczyński, Kazimierz Sabbat i Ryszard Kaczorowski. Historia polskich władz na uchodźstwie to historia, która współcześnie nie jest tak dobrze znana jak być powinna. A jest to przecież punkt odniesienia dla wolnych Polaków, którzy we władzach emigracyjnych widzieli suwerenną i niepodległą władzę wbrew temu, co poprzez dyktat jałtański działo się tutaj, nad Wisłą. Jestem przekonany, że ekspozycja ta przypomni piękną historię narodu, który nigdy nie ugina szyi przed przemocą, oraz jego prawowitych władz, rezydujących na uchodźstwie – zakończył minister Kasprzyk.
W ramach wydarzenia odczytano również list od wiceministra kultury Jarosława Sellina, który zauważył, że „nowa ekspozycja stała »Pokoje Prezydentów II RP i Władz na Uchodźctwie«, objęta patronatem prezydenta Polski, w symboliczny sposób przypomni publiczności niezwykle ważny okres w dziejach naszej historii i samego Zamku”.
--
W okresie międzywojennym Zamek Królewski pełnił funkcję przestrzeni państwowej, dyplomatycznej i reprezentacyjnej Rzeczypospolitej, a od 1926 roku był również rezydencją prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Odbudowa Zamku po zniszczeniach II wojny światowej, ze względów politycznych, nie przewidywała odtworzenia apartamentu prezydenckiego, który w latach 1926-1939 zajmował prezydent Ignacy Mościcki. W latach 90. XX w. czasowo funkcjonowała na II piętrze przestrzeń poświęcona Prezydentom II RP i polskim Władzom na Uchodźstwie. Obecnie ekspozycja powraca w nowej aranżacji i będzie dostępna dla zwiedzających od 22 grudnia 2021 roku.