„Na uwolnionej od najazdu wroga części ziemi polskiej utworzył się w Lublinie przed trzema dniami Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej” – tak zaczął swoje wystąpienie na wiecu w dniu 10 listopada 1918 r. Ignacy Daszyński.

 

W 106. rocznicę powołania pierwszego po latach niewoli, w pełni niezależnego od zaborców, rządu polskiego Zastępca Szefa UdSKiOR minister Michał Syska złożył wiązankę kwiatów pod pomnikiem Ignacego Daszyńskiego na pl. Na Rozdrożu w Warszawie. W uroczystości udział wzięli między innymi: Wicemarszałek sejmu Pan Włodzimierz Czarzasty, Wiceprezes Rady Ministrów Pan Krzysztof Gawkowski, Ministra do spraw Równości Katarzyna Kotula oraz Minister nauki Pan Dariusz Wieczorek.


To właśnie przywódca Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska Cieszyńskiego i jeden z ojców polskiej niepodległości stanął na czele lubelskiego rządu, w skład którego weszli też m.in.: Tomasz Arciszewski, Tomasz Nocznicki, Edward Rydz-Śmigły i Stanisław Thugutt. Program przedstawiony w manifeście mówił o równouprawnieniu obywateli, prawach wyborczych dla kobiet, wolności słowa, zgromadzeń i strajków, a także o wprowadzeniu ośmiogodzinnego dnia pracy.


11 listopada 1918 r. w godzinach wieczornych Daszyński udał się do Warszawy na wezwanie Józefa Piłsudskiego, który powierzył mu misje stworzenia rządu o szerszej formule politycznej. Ostatecznie, po kilku dniach koalicyjnych rozmów i negocjacji, 18 listopada Naczelnik Państwa przyjął dymisję Daszyńskiego i nominował na funkcję premiera nowego rządu socjalistę Jędrzeja Moraczewskiego.

 

Choć gabinet kierowany przez Ignacego Daszyńskiego funkcjonował jedynie kilka dni, to jego powołanie przesądziło o ustrojowym kształcie odrodzonej Polski jako demokratycznej republiki z nowoczesnym ustawodawstwem w dziedzinie pracy i polityki społecznej.

 

 

---

Ignacy Daszyński, pseudonim „Daszek”, „Żegota”, „Ignis” (ur. 26 października 1866 w Zbarażu, zm. 31 października 1936 w Bystrej Śląskiej) – marszałek Sejmu w latach 1928–1930, przywódca polskich socjalistów, zastępca prezydenta ministrów Rządu Obrony Narodowej w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Jest uważany za jednego z ojców polskiej niepodległości.

nr 11 (407) listopad 2024

listopad