Ponad 20 tysięcy zniczy zapłonęło w sobotę, 14 września br., na placu Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie. W wydarzeniu „Iskra Pamięci”, upamiętniającym polskich obywateli pomordowanych w Katyniu i innych miejscach kaźni w 1940 r., udział wzięli kombatanci, przedstawiciele polskich władz państwowych, m.in. Szef UdSKiOR Jan Józef Kasprzyk, oraz licznie przybyli goście.
Wydarzenie „Iskra Pamięci” to inicjatywa Fundacji PGNiG im. Ignacego Łukasiewicza, która odbyła się jednocześnie w Warszawie i Zamościu tuż przed 80. rocznicą agresji wojsk sowieckich na Polskę. Warszawiacy w każdym wieku – młodsi i starsi, a także goście z kraju i zagranicy, zapalili ok. 20 tysięcy ułożonych w kształt polskiego orła wojskowego według wzoru z 1919 r., by upamiętnić polskich oficerów, podoficerów oraz szeregowych Wojska Polskiego, których krew przelano w lasach katyńskich prawie 80 lat temu.
W ramach wydarzenia można było spotkać się i porozmawiać z kombatantami i rodzinami katyńskimi, odwiedzić stoiska tematyczne, oddać krew dla potrzebujących, posłuchać występu Orkiestry Honorowej Wojska Polskiego czy oryginalnych listów żołnierzy wywiezionych do Katynia, które odczytali rekonstruktorzy ze Stowarzyszenia Grupa Historyczna „Zgrupowanie Radosław”. Odbyły się także dwa panele dyskusyjne o tematyce historycznej. W drugim z nich, poświęconym Katyniowi i Żołnierzom Niezłomnym pt. „Przezwyciężyć Katyń. Jak odbudować dziedzictwo II RP w XXI wieku?”, udział wziął weteran AK i WiN, przewodniczący Rady ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych sędzia Bogusław Nizieński.
Wieczorem odbyła się część oficjalna przedsięwzięcia, podczas której znicze na pl. Piłsudskiego złożyli goście honorowi, m.in. Szef UdSKiOR Jan Józef Kasprzyk oraz dowódca Garnizonu Warszawa gen. bryg. Robert Głąb. Modlitwę w intencji pomordowanych w Katyniu odmówił bp Michał Janocha. Następnie odczytane zostały listy od prezydenta RP Andrzeja Dudy i premiera Mateusza Morawieckiego, skierowane do uczestników uroczystości. Okolicznościowe przemówienie wygłosił minister Kasprzyk oraz prezes spółki PGNiG Piotr Woźniak.
Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych przypomniał, że akcje likwidacji polskich elit w początkach wojny były spójnym, wspólnym planem Niemców i Sowietów:
– Nie bez powodu na jesieni 1939 roku gestapo i NKWD spotykało się wielokrotnie, choćby w Zakopanem, aby wymieniać się doświadczeniami, jak pozbawić naród polski elity. I nie jest to przypadek, że kiedy Niemcy rozpoczęli budowę obozu Auschwitz, Sowieci rozpoczęli wywózki w głąb Rosji. To nie przypadek, że pierwsze strzały w Palmirach padły z rąk niemieckich wtedy, kiedy w Katyniu, Miednoje, Charkowie padały strzały ze strony sowieckiej. To był misterny, diabelski plan – powiedział minister Kasprzyk, dodając, że:
– Polacy są narodem, który potrafi pokonać każde poniżenie. Nie udało się ani Niemcom, ani Sowietom zabić ducha narodu, mimo iż pozbawiono nas elity, której do dziś nie jesteśmy w stanie odbudować. Ale nie pozbawiono nas ducha, który brał się z pamięci o zbrodni katyńskiej. Na niej wznosi się również współczesna Polska.
– Oficerów w Katyniu mordowano dwukrotnie: raz fizycznie, a potem przez dziesięciolecia mordując pamięć o nich, przekłamując tę ludobójczą zbrodnię, czy wreszcie przemilczając ją – zauważył Szef UdSKiOR. – Ale pamięć nie dała się zgładzić. Te ponad 22 tysiące zniczy, płonących tutaj, w sercu Rzeczypospolitej, są dowodem na to, że ducha narodu zabić się nie da, bo przetrwała pamięć. Są one dedykowane każdemu oficerowi, funkcjonariuszowi, urzędnikowi, który zginął tam, na Golgocie Wschodu. To wyraz naszej pamięci – zakończył.
Ostatnim punktem programu był koncert „Panien Wyklętych”, które wykonują piosenki poświęcone polskiemu powojennemu podziemiu antykomunistycznemu. Wydarzenie „Iskra Pamięci” odbyło się pod Patronatem Narodowym Prezydenta RP Andrzeja Dudy w Stulecie Odzyskania Niepodległości.
