To ponad pół tysiąca osób – polskich uchodźców z kilku pokoleń emigracyjnych, którzy swoje życie poświęcili służbie Bogu, Ojczyźnie i społeczeństwu. Na zabytkowym cmentarzu Les Champeaux w podparyskim Montmorency spoczywają m.in. wysokiej rangi oficerowie oraz znane postacie polskiego życia kulturalnego i politycznego. Miejsce ich pochówku do dziś stanowi jeden z najważniejszych punktów na mapie narodowej emigracji politycznej.

22 sierpnia br. podczas wizyty na cmentarzu Les Champeaux w Montmorency pod Paryżem szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk oddał hołd polskim bohaterom, zapalając znicze na grobach m.in. brata Józefa Piłsudskiego – Bronisława Piłsudskiego, generała brygady Józefa Jaklicza i porucznika Władysława Pobóg-Malinowskiego.

Powstanie polskiego cmentarza w Montmorency związane było ze wzrostem popularności tej niewielkiej, malowniczej miejscowości wśród wyższych warstw polskiej emigracji. Desygnację tę szczególnym upodobaniem obdarzyli: generał Kazimierz Kniaziewicz oraz Julian Ursyn Niemcewicz, którzy – zgodnie z ostatnią wolą – po śmierci zostali pochowani na tamtejszym cmentarzu. Towarzysząca ich pogrzebom, uroczysta oprawa skłoniła później wielu rodaków do wyboru Montmorency jako miejsca wiecznego spoczynku. W 1856 r. pochowany został tam nawet Adam Mickiewicz. W latach sześćdziesiątych ubiegłego stulecia na cmentarzu Les Champeaux grzebano nawet kilkunastu Polaków rocznie, w znacznej mierze przedstawicieli starej generacji powstańczej. Natomiast, w latach osiemdziesiątych coraz częściej chowano tam już literatów, artystów i uczonych. W ten sposób cmentarz Les Champeaux w Montmorency pod Paryżem przekształcił się z czasem w „panteon polskiej emigracji”.

Szlakiem polskich śladów w Paryżu oficjalna delegacja UdSKiOR udała się następnie do Biblioteki Polskiej (Bibliothèque polonaise de Paris) przy quai d’Orléans 6 na Wyspie św. Ludwika. Placówka ta założona w 1838 r. przez Karola Sienkiewicza, Adama Jerzego Czartoryskiego i Juliana Ursyna Niemcewicza przez dziesięciolecia stanowiła jedną z najważniejszych instytucji polskich poza granicami kraju, a do dziś uznawana jest za bardzo istotne miejsce dla badań nad historią Wielkiej Emigracji i związkami polsko-francuskimi.

W bibliotece przechowywane są unikatowe skarby polskiej kultury od XV w. aż po współczesność. Obecnie księgozbiór obejmuje około 200 tysięcy woluminów, w tym 50 inkunabułów i kilka tysięcy starych druków. Są to zbiory rękopiśmienne, akta państwowe i archiwa Wielkiej Emigracji (dokumentacje emigracyjnych towarzystw i instytucji, pamiętniki i listy). Ponadto, w bibliotece przechowywane są zbiory artystyczne liczące 25 tysięcy rysunków i rycin, 15 tysięcy fotografii, prawie 1500 obrazów, 1000 plakatów, 600 medali i monet, 350 rzeźb.