W 81. rocznicę przekształcenia Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową – największe i najlepiej zorganizowane podziemne wojsko w okupowanej Europie liczące ponad 300 tysięcy żołnierzy – Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych i Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej zorganizowały uroczystości w hołdzie żołnierzom Polskiego Państwa Podziemnego.

Wspólną intencją organizatorów tegorocznych uroczystości było przypomnienie tej jednej z najbardziej chlubnych kart z historii Polski.

Obchody rocznicowe rozpoczęła Msza święta w Katedrze Polowej Wojska Polskiego sprawowana przez wikariusza generalnego biskupa polowego ks. ppłk. Kryspina Raka w intencji poległych, zmarłych oraz żyjących żołnierzy Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej, a także zmarłego przed 15 laty gen. bryg. Antoniego Hedy ps. Szary.

Następnie uczestnicy uroczystości złożyli kwiaty pod pomnikiem pierwszego komendanta głównego Armii Krajowej gen. dyw. Stefana Roweckiego Grota znajdującym się przy ul. Chopina.

Kulminacją obchodów stanowiła uroczystość przed Pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej, gdzie w samo południe złożone zostały kwiaty a głos zabrali przedstawiciele organizatorów i instytucji państwowych.

– Mówi się o nas, że jesteśmy bohaterami. Proszę, w imieniu moim, koleżanek i kolegów, nie mówcie, że byliśmy bohaterami. Byliśmy po prostu zwykłymi obywatelami, którzy spełnili powinność wobec swojego kraju. Mówi się, że powstania to była pomyłka. Że nasza walka była bezsensowna, że ponosiliśmy tylko straty. A co zyskaliśmy? Odpowiem… Zyskaliśmy wolność! I dziś musimy tej wolności pilnować, bo raz dana, może być w każdej chwili odebrana. Powstania nie były bez sensu. Każde powstanie było zarzewiem wolności– mówiła Prezes Zarządu Głównego Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej por. Teresa Stanek ps. Mitsuko

– Każdy dzień wojny to nie był tylko strach, egzekucje, wywózki. W tym wszystkim trzeba było znaleźć miejsce dla siebie, aby ten czas przeżyć. Uczyliśmy się, walczyliśmy. Nie mówcie, że zabrano nam młodość i dzieciństwo. Młodości nie można zabrać i dzieciństwa nie można zabrać. Ono się tylko kształtuje zależnie od czasów, w których się je przeżywa. Kiedy baliśmy się bardzo to również chcieliśmy odreagować. Spotykaliśmy się, urządzaliśmy imieniny, tańczyliśmy przy melodiach Fogga tuląc się. To był ten moment kiedy mogliśmy na chwilę zapomnieć o tym co się dzieje – wspominała.

Głos zabrał także szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk, który przypomniał historię powstania polskiego ruchu oporu: – Armia Krajowa nie wzięła się znikąd i nie zaczęła swego działania 14 lutego 1942 roku. […] Dzień przed zakończeniem walk w Warszawie, 27 września 1939 r., wykonując brawurowy rozkaz marszałka Edwarda Śmigłego Rydza przybył do stolicy samolotem major Edmund Galinat z rozkazem utworzenia podziemnej armii na wzór Polskiej Organizacji Wojskowej z lat I wojny światowej. Tak powstała Służba Zwycięstwu Polski przekształcona później w Związek Walki Zbrojnej i wreszcie w Armię Krajową. Polacy walczyli od pierwszego dnia wojny, od dnia, w którym zostaliśmy napadnięci przez niemiecką III Rzeszę i sprzymierzoną z nią Rosję sowiecką. Walczyliśmy od pierwszego dnia wojny aż po dzień ostatni. Walczyliśmy na wszystkich frontach tej najstraszliwszej z wojen.

– Gromadzimy się dzisiaj pod Pomnikiem Armii Krajowej Polskiego Państwa Podziemnego pobłogosławionym i poświęconym przez syna oficera II RP – Ojca Świętego Jana Pawła II – aby oddać hołd i wyrazić wdzięczność żołnierzom największej podziemnej armii w okupowanej przez Niemców Europie. Żołnierzom Armii Krajowej. Składali oni przysięgę wierności Rzeczpospolitej: Przysięgam być wierny Ojczyźnie mej Rzeczpospolitej, stać nieugięcie na straży jej honoru i o wyzwolenie jej z niewoli walczyć aż do ostatniej kropli krwi. Te słowa przysięgi, które tak wielu obecnych tu dziś żołnierzy Armii Krajowej składało, zawierają te święte dla wspólnoty jaką jest naród i państwo słowa jak: wierność Ojczyźnie, honor i walka o wolność. To pojęcia, które tworzą nasz polski kod kulturowy – dodał.

– Pragniemy dziś podziękować Wam, obecni tu żołnierze Armii Krajowej, za wolną Polskę. Nie byłoby jej gdyby nie Wy. Dziękujemy Wam za wasze poświęcenie, odwagę, wierność Rzeczpospolitej i tym wartościom tworzącym fundamenty naszej cywilizacji. Dziękujemy Wam za nieugiętą postawę w czasie okupacji niemieckiej, sowieckiej i w czasie komunistycznego zniewolenia. Byliście zapatrzeni w przykład waszych poprzedników, wychowani byliście w umiłowaniu weteranów powstania styczniowego. To oni ukształtowali waszą wrażliwość w okresie II RP, a pokolenia, które przyszły po was zapatrzone były w was. Wy dawaliście przykład i byliście punktem odniesienia dla żołnierzy Wyklętych Niezłomnych, dla działaczy opozycji antykomunistycznej i wielkiego ruchu Solidarności. Ci którzy przynieśli Polsce wolność na przełomie lat 80. i 90. zapatrzeni byli w wasz przykład i w tym sensie można powiedzieć, że nie byłoby wolnej Polski gdyby nie wy – podkreślał bezcenne znaczenie walki naszych Bohaterów.

– W tym dniu oddajemy hołd tym, którzy odeszli, którzy zginęli w czasie wojny ale oddajemy hołd również Wam, którzy jesteście nadal wśród nas i cały czas pokazujecie nam jak służyć wolnej Polsce, jak być wiernym RP, jak być człowiekiem honoru i obywatelem zakochanym w niepodległej Ojczyźnie. Chwała Wam żołnierze Armii Krajowej! Chwała Wam bohaterowie naszej wolności! – podkreślił.

List od prezesa Prawa i Sprawiedliwości Jarosława Kaczyńskiego odczytała sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Anita Czerwińska: – Dziś w 81. rocznicę przekształcenia ZWZ w AK modlimy się w intencji poległych, zmarłych i żyjących Polski Podziemnej. Dziękujemy Panu Bogu za ten ogromny dar którym stwórca obdarzył naszą Ojczyznę, za nieprzeliczone zastępy bohaterskich córek i synów stających do walki z niemieckim i sowieckim okupantem o wolność i niepodległość. Dziękujemy za dowódców i ich podwładnych, za partyzantów, żołnierzy dywersji, powstańców warszawskich oraz pozostałych uczestników „akcji Burza”. Za wywiadowców i łącznościowców, za wszystkich przeprowadzających akcje sabotażowe, za łączniczki, za rusznikarzy i innych pracowników podziemnej techniki. Za lekarzy i sanitariuszki, za właścicieli i właścicielki konspiracyjnych lokali a także za nauczycieli tajnych kompletów oraz pozostałych pracowników cywilnych struktur Polskiego Państwa Podziemnego. Dziękujemy wam wszystkim za umiłowanie Ojczyzny, za męstwo, ofiarność, za przelaną krew i wasze biografie stanowiące dla młodszych Polek i Polaków skarbnicę wzorców osobowych. To na życiorysach żołnierzy Polski Podziemnej uczyliśmy się, co znaczy być patriotą, na czym polega służba Ojczyźnie oraz praca dla Polski. Armia Krajowa i Polskie Państwo Podziemne wraz ze wszystkim swoimi agendami były ewenementem na skalę światową – napisał premier Jarosław Kaczyński.

Podczas uroczystości głos zabrał również zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr hab. Karol Polejowski: – 81 lat temu przemianowano ZWZ w AK. Wcześniej istniała Służba Zwycięstwu Polski. Za każdą z tych nazw kryła się Polska. Polska wolna i niepodległa, mająca swój legalny rząd na emigracji, Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie oraz armię w okupowanym przez Niemców i Sowietów kraju. [...] Kiedy Wy i Wasi koledzy składaliście przysięgę wstępując w szeregi Armii Krajowej, czyniliście to z pobudek patriotycznych, bo tak Was wychowano. Ale przecież wszyscy mieliście miłość do Polski. Do Polski wolnej i niepodległej. Ta miłość do Polski była motorem waszych działań, ponieważ te działania miały doprowadzić do tego, co kochaliście. Do wolności i niepodległości. A kiedy wojna się skończyła i wolności nie było, ta miłość do wolnej Polski pozostała z Wami i przenieśliście ją przez noc rządów komunistycznych ucząc tej miłości kolejne pokolenia młodych Polaków. To dzięki Wam dzisiaj możemy żyć w wolnej Polsce. To dlatego jesteście bohaterami. Jesteście bohaterami bo trzeba było wykazać się bohaterstwem aby przez kilkadziesiąt lat nieść ideę wolnej i niepodległej Polski. Za to składam Wam serdeczne podziękowanie. W Waszych sercach i w naszych sercach płonie miłość do Polski – Polski wolnej i niepodległej. Cześć Wam i chwała Bohaterowie niepodległej Rzeczypospolitej.

Wspominając Bohaterów Armii Krajowej, którzy zginęli lub odeszli na wieczną wartę, łączymy się myślami z tymi, którzy pozostali i po dziś dzień dają świadectwo umiłowania Ojczyzny. Całym sercem dziękujemy Im za Ich poświecenie i walkę – najpierw z okupantem niemieckim a później sowieckim – mającą na celu odzyskanie przez Polskę niepodległości.