W związku z 227. rocznicą ostatniej przed rzezią Pragi bitwy Insurekcji Kościuszkowskiej, 24 października br. w podwarszawskiej Kobyłce odbyły się uroczystości upamiętniające to historyczne wydarzenie. Wyjątkowym akcentem tegorocznych obchodów było uhonorowanie zasłużonych działaczy lokalnych Medalami „Pro Bono Poloniae” oraz „Pro Patria”.

Niedzielne uroczystości rozpoczęły się przy kaplicy grobowej Matuszewskich na zabytkowym cmentarzu parafialnym w Kobyłce, na terenie którego pochowani zostali żołnierze spod znaku Orła i Pogoni polegli w bitwie 26 października 1794 r.  

– Dziś oddajemy hołd tym, dla których niepodległość oraz wolność była najświętszym nakazem. Tym, którzy dla niepodległej Rzeczypospolitej potrafili oddać swoje zdrowie i życie – mówił Jan Józef Kasprzyk.

W tym kontekście minister przywołał także ostatnie starcie zbrojne Insurekcji Kościuszkowskiej – obronę Pragi, nazywając ją „niesłusznie zapomnianą zbrodnią ludobójstwa”: – Wisła spłynęła krwią, gdy blisko 20 tys. mieszkańców Pragi zostało zamordowanych. Tak jak pamiętamy o zbrodniach niemieckich w Powstaniu Warszawskim, tak samo pamiętać należy i trzeba o tej zbrodni rosyjskiej – apelował do zebranych szef UdSKiOR – Lekcje płynące z historii trzeba sobie każdego dnia powtarzać i odświeżać, bo często historia niestety lubi się powtarzać, a historia tragiczna powtarza się ze zdwojoną siłą. Nasza obecność jest dowodem na to, że pamiętamy i nigdy nie zapomnimy.

Następnie, trzeci sekretarz w Ambasadzie Republiki Litewskiej w Polsce Eduard Mažul odczytał list ambasadora J.E. Eduardasa Borisovasa. Głos zabrali także przedstawiciele lokalnej władzy samorządowej, na czele ze starostą wołomińskim Adamem Lubiakiem oraz burmistrzem Miasta Kobyłka Edytą Zbieć, oraz reprezentanci organizacji pozarządowych.

Oficjalną ceremonię złożenia kwiatów poprzedził krótki patriotyczny program artystyczny, przygotowany przez dzieci i młodzież, a także wspólna modlitwa. Po jej zakończeniu, odczytany został apel pamięci oraz oddane zostały salwy honorowe. Delegacje uczciły pamięć bohaterskich żołnierzy Wielkiego Księstwa Litewskiego składając wieńce i wiązanki kwiatów pod pamiątkowymi tablicami granitowymi, umieszczonymi na ścianie zabytkowej kaplicy cmentarnej Matuszewskich.

Dalsze uroczystości przeniosły się do XVIII-wiecznej Bazyliki św. Trójcy, gdzie w intencji poległych za niepodległość Polski żołnierzy Insurekcji Kościuszkowskiej odprawiona została Eucharystia celebrowana przez ks. dr. Andrzeja Rusinowskiego. Następnie, odbyła się oficjalna ceremonia wręczenia resortowych odznaczeń honorowych.

W uznaniu szczególnych zasług na rzecz propagowania postaw patriotycznych oraz wiedzy o historii Oręża Polskiego z rąk ministra Kasprzyka medale „Pro Patria” otrzymali przedstawiciele samorządu terytorialnego m.in. starosta wołomiński Adam Lubiak oraz burmistrz Kobyłki Edyta Zbieć, por. Arkadiusz Ziółkowski, por. Tadeusz Dobczyński, prezes stowarzyszenia „Nie daj się nudzie” Andrzej Zbyszyński. Medalem „Pro Bono Poloniae” uhonorowany zaś został ppłk Adam Koniuk.

– Bitwa pod Kobyłką pokazała, że dla narodu polskiego i litewskiego nie ma wartości cenniejszej niż wolność i niepodległość. Niech to będzie testament tamtego pokolenia dla nas, współczesnych – zwrócił się do oznaczonych medalami „Pro Bono Poloniae” oraz „Pro Patria” szef UdSKiOR.

Na zakończenie uroczystości starosta Adam Lubiak wręczył ministrowi Kasprzykowi oraz attache obrony w Ambasadzie Litewskiej płk. Vilmasowi Šatasowi pamiątkowe, złote medale z okazji 100. rocznicy Bitwy Warszawskiej 1920 r. oraz albumy upamiętniajace 200. rocznicę urodzin Cypriana Kamila Norwida wydane przez powiat wołomiński.

--
Bitwa pod Kobyłką – kilkugodzinna, bohaterska walka stoczona 26 października 1794 r. pomiędzy oddziałami polskimi: dywizją gen. Jana Mayena należącą do wycofującego się w stronę Warszawy tzw. korpusu litewskiego gen. Stanisława Mokronowskiego a wojskiem rosyjskim pod dowództwem gen. Aleksandra Suworowa.

Działania zbrojne objęły swym zasięgiem okolice od kościoła Świętej Trójcy w Kobyłce, poprzez dzisiejsze dzielnice Mareta i Maciołki, aż po wydmy leśne w Zielonce. W bitwie śmierć poniosło 450 żołnierzy litewskich, a 850 dostało się do niewoli. Pomimo klęski polsko-litewskich oddziałów powstańczych bitwa pod Kobyłką radykalnie zmieniła dalsze losy wojny, gdyż opór żołnierzy litewskich umożliwił odwrót korpusu Mokronowskiego w kierunku karczmy Mutka (dzisiejsza Zielonka) oraz późniejszą obronę Pragi.

W 200. rocznicę wybuchu Powstania Kościuszkowskiego miejscowi parafianie wraz z proboszczem ks. prał. Kazimierzem Konowrockim ufundowali tablicę upamiętniającą żołnierzy i powstańców litewskich, poległych podczas walk 26 października 1794 r. Z okazji 222. rocznicy bitwy pod Kobyłką, z inicjatywy Ambasady Republiki Litewskiej w RP, obok polskiej tablicy odsłonięta została druga w języku litewskim.