W środę, 11 grudnia br. w Warszawie odbyły się uroczystości upamiętniające 25. rocznicę śmierci gen. Stanisława Maczka. W obchodach wziął udział Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk wraz z synem gen. Stanisława Maczka prof. Andrzejem Maczkiem i ostatnimi żyjącymi "Maczkowcami".

Upamiętnienie legendarnego dowódcy rozpoczęła uroczysta Msza święta w Katedrze Polowej WP w intencji śp. gen. Stanisława Maczka oraz Jego poległych, zmarłych i żyjących żołnierzy. Po niej odbył się Apel Pamięci połączony z ceremonią złożenia wieńców przed pomnikiem 1. Polskiej Dywizji Pancernej przy placu Inwalidów na warszawskim Żoliborzu. Wśród obecnych znaleźli się m.in. przedstawiciele władz Belgii, Holandii i Francji oraz Wojska Polskiego. Podczas uroczystości przemówienie wygłosił m.in. minister Kasprzyk.

– Generał Stanisław Maczek był jednym z najwybitniejszych polskich dowódców nie tylko XX wieku, ale całej przestrzeni dziejów, całej historii polskiego oręża – powiedział Szef UdSKiOR Jan Józef Kasprzyk.

Minister Kasprzyk zwrócił się do obecnych na uroczystości weteranów słowami: "Wy czcigodni weterani, wy żołnierze 1. Polskiej Dywizji Pancernej byliście tak wychowani przez swojego dowódcę, że wiedzieliście, że stajecie po stronie wartości, dobra i tego co tworzy, tworzyło i tworzyć musi fundament wolnej Europy" - mówił.

Został także odczytany list premiera Mateusza Morawieckiego przez zastępcę szefa KPRM Pawła Szrota: Szlak bojowy gen. Stanisława Maczka to opowieść pełna chwalebnych i zwycięskich kart, bitew, które przeszły do legendy oręża polskiego.

Podczas obchodów Szef UdSKiOR odznaczył Weteranów 1 Dywizji Pancernej i osoby zasłużone medalami „Pro Bono Poloniae”. Uhonorowani zostali prof. Andrzej Maczek oraz por. Józef Kwidziński.

Natomiast medalami „Pro Patria” w uznaniu szczególnych zasług w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość ojczyzny odznaczeni zostali: Zbigniew Ciosek, Krystyna Barbara Konowrocka-Stopa, major Wiktor Kotlarz, Adrianus Josephus Stopa.

Po Apelu Pamięci i salwie honorowej delegacje złożyły wieńce pod pomnikiem 1. Polskiej Dywizji Pancernej. Kwiaty złożyli m.in. żołnierze 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka - major Marian Słowiński, kpt. Wacław Gutowski, kpt. Edmund Semrau, ppor. Józef Kwidziński; syn gen. Maczka prof. Andrzej Maczek. W imieniu ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka wieniec złożył gen. dywizji Robert Głąb dowódca garnizonu Warszawa. Wieniec złożono także w imieniu minister rodziny pracy i polityki społecznej Marleny Maląg oraz prezydenta Warszawy Rafała Trzaskowskiego. Wiązanki złożyli również ambasador Francji Frederic Billet oraz ambasador Belgii Luc Jacobs i attache obrony przy ambasadzie królestwa Niderlandów w Polsce płk Jan Robert Verbrugh.

Ostatnim punktem obchodów była uroczystość przy obelisku upamiętniającym gen. Maczka na Skwerze 1 Dywizji Pancernej., gdzie minister Kasprzyk wraz z Weteranami oddał hołd wybitnemu dowódcy.

–
Stanisław Maczek urodził się 31 marca 1892 r. w Szczercu pod Lwowem. W latach 1910-14 studiował filologię na Uniwersytecie Lwowskim. Podczas I wojny światowej walczył m.in. na froncie rosyjskim w Karpatach i froncie włoskim w Alpach. Maczek początkowo dowodził batalionem krośnieńskim przeznaczonym do odsieczy oblężonego Lwowa. Po wybuchu wojny polsko-bolszewickiej odtworzył swój batalion szturmowy i walczył z nim podczas obrony Lwowa.

W 1938 r. otrzymał dowództwo 10. Brygady Kawalerii, pierwszej polskiej jednostki zmotoryzowanej stanowiącej zalążek sił pancernych. Podczas kampanii 1939 r. dowodzona przez Maczka jednostka zadała ciężkie straty niemieckiemu XXIII Korpusowi Pancernemu. Po wkroczeniu Armii Czerwonej Maczek został zmuszony wraz z jednostką do przekroczenia granicy Węgier, gdzie został internowany.

Po kapitulacji Francji generał ukrywał się w Marsylii, a następnie przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie dołączył do organizowanych tam PSZ. Powierzono mu dowództwo nad 1. Dywizją Pancerną, która przeszła szlak bojowy przez Francję, Belgię, Holandię i Niemcy. W 1944 r. brała udział w inwazji sił alianckich w Normandii. Odegrała znaczącą rolę w bitwie pod Falaise, zamykając okrążenie wokół niemieckich 7 Armii i 5 Armii Pancernej w tzw. „kotle”. Uczestniczyła także w wyzwalaniu Bredy oraz w zdobyciu niemieckiego Wilhelmshaven.

Po wojnie Maczek osiadł na stałe w Szkocji, a ponieważ nie przysługiwała mu emerytura, pracował m.in. jako barman. W 1946 r. pozbawiony został obywatelstwa polskiego, które zostało mu przywrócone w 1971 r. W 1990 r. otrzymał awans do stopnia generała broni, a w 1992 r. został kawalerem orderu Orła Białego. Na wniosek mieszkańców Bredy nadano mu honorowe obywatelstwo Holandii. Stanisław Maczek zmarł 11 grudnia 1994 r. w Edynburgu. Został pochowany na cmentarzu żołnierzy polskich w Bredzie.